Ürtiker ciltte kaşıntılı, kızarık ve bazen de ödemle birlikte kendini gösteren ve basmakla beyazlaşan alerjik cilt hastalığıdır. Kronik ürtiker ise 6 haftadan uzun süren ürtikerlere denilmektedir. Kronik ürtikerde ve akut ürtikerde kullanılabilen ürtiker ilaçları için sizlere bu yazıyı hazırladık.
Antihistaminikler
H1 antihistaminikler ürtikerin belirtilerini kontrol etmek için kullanılmaktadır. Genellikle ikinci jenerasyon antihistaminikler kullanılmaktadır.
İkinci Jenerasyon antihistaminikler (Sedasyon yapmayan antihistaminikler)
Sedasyon yapmayan yani uyku yapmayan antihistaminikler uzun etkili ilaçlardır. İkinci jenerasyon antihistaminiklerde genelde daha az uyku yapıcı etki ve daha az ağız kuruluğu etkisi vardır. Bu tür ilaçlar genelde ilk tercih olarak seçilir. Özellikle öğrenciler, araba kullanan kişiler ve yaşlı kişilerde tercih edilen antihistaminiklerdir. Bu gruptaki antihistaminiklere cevap oranı %40-50’dir. Levosetirizin, desloratadin, rupatadin ve blastin gibi antihistaminiklerin dozları 4 kata kadar artırılarak yan etki görülmeden cevap oranı artırılabilmektedir. Fexofenadin dozunun artırılmasının etkili olup olmadığına yönelik çalışma azdır. Ancak labortuvar çalışmalarında fexofenadinin dozunun dozunun artırılmasının kronik eozinofilik inflamasyonu engellediğine yönelik raporlar vardır. Ancak birkaç çalışmada fexofenadine dozunun artırılmasının kaşıntı ve kızarıklık düzelmesinde faydalı olduğuna yönelik çalışma az sayıda da olsa vardır.
Birinci jenerasyon antihistaminikler
Birinci jenerasyon antihistaminiklerin uyuşukluk, uyku hali, ağız kuruması gibi yan etkileri vardır. Bu tür ilaçlar özellikle yaşlı hastalarda tercih edilmemelidir. Prostat hipertrofisi olanlarda, glakom ve astımlı hastalarda kesinlikle kullanılmamalıdır. İkinci jenerasyon antihistaminiklere ilave olarak birinci jenerasyon antihistaminik verilmesi kronik spontan ürtikerde ilave fayda sağlamamıştır.
Kortikosteroidler
Ürtiker ilaçları arasında olan Prednizolon gibi oral kortikosteroidler ciddi akut ürtikerli vakalarda, ciddi serum hastalığında, ürtikeryel vaskülitte, ve gecikmiş basınç ürtikerinde diğer tedavilere cevap alınamadığında düşünülmelidir. Oral kortikosteroidler fiziksel ürtikerlerde gecikmiş basınç ürtikeri dışındakilerde etkili değildir. Kronik ürtikerli hastalarda prednizolon sık ve uzun süreli kullanılmamalıdır. Prednizolon inatçı vakalarda veya ciddi alevlenmelerde kısa süreli kullanılmalıdır.
H1 ve H2 antihistaminik kombinasyon tedavisi
H1 ve H2 antihistaminik kombinasyon tedavisinin etkisi açık değildir. Bazı otorler tarafından etkili bulunmuştur. Tek başına H1 antihistaminiğe göre kombinasyon tedavisinin daha etkili olduğu bildirilmiştir. Bu kombinasyon tedavisi tek başına H1 antihistaminikle başarı elde edilememiş vakalarda kullanılabilir. Bu kombinasyon tedavisi başlanmasından sonra 2-4 hafta içinde fayda sağlanamazsa kombinasyon tedavisine devam edilmesi tavsiye edilmez.
Lökotrien resöptör antagonistleri
Antihistaminik tedaviye cevap vermeyen kronik ürtikerli hastalarında ve aspirine duyarlı hastalarda montelukast tedavi tavsiye edilmektedir. Antihistaminik ve montelukast kombinasyonu bazı hastalarda iyi sonuç verebilir. Bu kombinasyon tedavisine 2-4 hafta içinde cevap alınamazsa kombinasyon tedavisi kesilebilir.
Sikosporin tedavisi
2.5-5 mg/kg/gün dozunda verilir. Yan etkileri nedeniye 3-6 aydan daha uzun sure kullanılmaz. 18 yaş altındaki çocuklarda kullanımı ile ilgili yeterli bulgu yoktur.
Omalizumab tedavisi
Omalizumab tedavisinin kronik ürtikerde başarılı olduğunu gösteren birçok çalışma vardır. 12 yaşından büyüklerde ruhsatı vardır. Bu tedavi pahalı bir tedavi olması nedeniyle alerji uzmanlarınca yapılması faydalı olur. Bu nednele 18 yaşından küçüklerde çocuk alerji uzmanlarınca ve 18 yaşından büyüklerde yetişkin alerji uzmanlarınca bu tedavinin yapılması doğru bir yaklaşım olacaktır.
Diğer tedavi modelleri
Kalamin losyon uygulaması
Kalamin losyon soğutucu etkisi vardır. Bu nedenle kaşıntılı kızarık bölgelere sürülebilir ve aynı zamanda soğuk havlu da uygulanabilir.
Hastaya eğitim verilmelidir
Psikolojik stres yaratan bir hastalıktır. Hastalığın ciddiyeti, gidişatı ve tedavinin etkinliği hakkında hastaya bilgi vererek hasta rahatlatılmalıdır.
Ürtiker tedavisinde kullanılan ilaçların dozlarını sizler için yazdık. Sadece bu tabloya bakarak çocuğumuzda neden kullanıldı demeyin. Çünkü bu tablo tek başına yeterli değildir. Bazı ilaçların kullanımı 2 yaş altında kullanılmaz olarak yazsa da çocuğun kliniğine göre daha küçük yaşlarda kullanılabilir.
İkinci Jenerasyon antihistaminikler
| İlaç | Çocuk Dozu | Yaş sınrı | Yetişkinlerde Doz | Doz ayarlaması | Gebelikte Kullanımı | |
| Yaş | Doz | |||||
| Cetirizine | 2-6 yaş
>6 yaş |
2.5 mg/kg günde 2 kez
5 mg günde tek doz 10 mg günde tek doz |
>2 yaş | 10 mg günde tek doz | Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde | B |
| Desloratadine | 6-11 ay
1-5 yaş 6-11 yaş ³ 12 yaş |
1 mg günde tek doz
1.25 mg günde tek doz 2.5 mg günde tek doz 5 mg günde tek doz |
>6 ay | 5 mg günde tek doz | Ciddi böbrek yetmezliğinde | C |
| Fexofenadine | 2-11 yaş
³12 yaş |
30 mg günde 2 doz
60 mg günde 2 doz veya 180 mg günde tek doz |
>6 ay | 180 mg günde tek doz veya 60 mg günde 2 doz | Böbrek yetmezliğinde | B |
| Levocetirizine | >6 yaş | 5 mg günde tek doz | >6 yaş | 5 mg günde tek doz | Karaciğer yetmezliğinde gerekli değil ancak hem böbrek hem karaciğer yetmezliğinde gerekli | B |
| Loratadine | 2-12 yaş
>12 yaş, >30 kg |
5 mg günde tek doz
10 mg güde tek doz |
>2 yaş | 10 mg günde tek doz | Karaciğer yetmezliğinde | B |
| Rupatadine | 6-11 yaş (³25 kg) | 5 mg günde tek doz | >12 yaş (tablet)
>6 yaş (oral sol) |
10 mg günde tek doz | Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde | B |
| Bilastine | >12 yaş, | 20 mg günde tek doz | >12 yaş | 20 mg günde tek doz | Gerekli değildir | B |
Birinci Jenerasyon antihistaminikler
| İlaç | Çocuk Dozu (mg/kg/gün | Yaş sınrı | Yetişkinlerde Doz | Doz ayarlaması | Gebelikte kullanımı |
| Chlorpheniramine | 0.35-2 | 1 yaş | Oral 4 mg 4-6 saatte bir | Yok | B |
| Cyproheptadine | 0.25 | 2 yaş | Oral 4 mg 4-6 saatte bir | Karaciğer fonksiyon bozukluğunda | B |
| Diphenhydramine | 5 | 2 yaş | Oral 25-50 mg 4-6 saatte bir | Karaciğer fonksiyon bozukluğunda | B |
| Hydroxyzine | 1-2 | 6 ay | Oral 10 mg 6 saate bir | Karaciğer fonksiyon bozukluğunda | C |
Ne zaman alerji uzmanına yönlendirilmelidir
Tedavi ile kontrol altına alınamayan hastaların 18 yaşından küçüklerde çocuk alerji uzmanlarınca ve 18 yaşından büyüklerde yetişkin alerji uzmanlarınca teşhis ve tedavinin yapılması doğru bir yaklaşım olacaktır.
Cevapla
Want to join the discussion?Feel free to contribute!